Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Ngô Thị Minh cho biết: Thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT, Bộ GDĐT đã ban hành Kế hoạch 56/KH-BGDĐT chỉ đạo 63 tỉnh, thành phố triển khai thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2016 - 2020. Chuyên đề nhằm bảo đảm tất cả trẻ đều được tạo cơ hội học tập qua chơi và bằng nhiều cách khác nhau phù hợp với nhu cầu, hứng thú và khả năng của trẻ.

Trẻ “học bằng chơi, chơi mà học”

Thứ trưởng đánh giá, trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm (LTLTT) không chỉ thực hiện ở những nơi có điều kiện tốt mà cả ở những nơi vật chất còn thiếu thốn. Kết quả sau 5 năm triển khai thực hiện chuyên đề đã góp phần tích cực làm thay đổi diện mạo các cơ sở giáo dục mầm non (GDMN). Đặc biệt, trẻ em được quan tâm đúng mức trong việc tạo cơ hội “học bằng chơi, chơi mà học”, để phát triển toàn diện theo quan điểm giáo dục LTLTT...

Thứ trưởng Ngô Thị Minh phát biểu tại Hội thảo

Trong quá trình thực hiện chuyền đề, các địa phương, các cơ sở GDMN gặp không ít khó khăn, có nhiều tấm gương sáng tạo, vượt khó thực hiện chuyên đề phù hợp với điều kiện của nhà trường, của địa phương.

Để triển khai chuyên đề trong giai đoạn tới, Thứ trưởng đề nghị hội thảo tập trung thảo luận về khó khăn trong triển khai thực hiện các tiêu chí của chuyên đề đối với các vùng, miền và điều kiện khác nhau, đồng thời chia sẻ những sáng kiến, kinh nghiệm bài học, đề xuất các giải pháp.

Thứ trưởng nhấn mạnh, trẻ phải phải được quan tâm, nuôi dạy khỏe mạnh, phát triển toàn diện, không béo phì, được sống trong môi trường an toàn không bạo lực, không bị mua bán, bắt cóc, không bị tai nạn thương tích; đặc biệt, trẻ phải được sống trong môi trường không bị ô nhiễm về nước sạch, vệ sinh...

Vụ trưởng Vụ Giáo dục mầm non Nguyễn Bá Minh thông tin thêm, chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” nhằm tạo ra 3 chuyển biến căn bản đối với GDMN: Xây dựng môi trường giáo dục học mà chơi; Tạo sự chuyển biến trong năng lực của giáo viên và cán bộ quản lý trong đổi mới giáo dục và chăm sóc trẻ; Tạo sự chuyển biến trong sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc tổ chức hoạt động giáo dục, chăm sóc trẻ em mầm non.

Đại diện Phòng GDĐT Chí Linh, Sở GDĐT Hải Dương chia sẻ, xác định đích đến của chuyên đề là trẻ, phòng chú trọng chỉ đạo các trường tăng cường tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho trẻ trong trường mầm non. Trong quá trình trẻ hoạt động, không nặng về hình thức sản phẩm của trẻ đẹp hay xấu, mà cần quan tâm xem trẻ có được hoạt động nhiều không, trẻ có vui vẻ, thoải mái, tự tin và hứng thú tham gia không,…, từ đó, giúp trẻ có thêm kiến thức, kỹ năng.

Cô Vũ Ngọc Dự, Hiệu trưởng Trường mầm non chất lượng cao Mai Dịch, Q. Cầu Giấy, TP Hà Nội, đánh giá, chuyên đề đã thay đổi hẳn nhận thức của cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường về việc xây dựng một môi trường học an toàn, thân thiện, phù hợp với hứng thú, nhu cầu và khả năng của các bé.

Là phụ huynh, chị Nguyễn Thị Giang (Hà Nội) chia sẻ, nhờ học tập ở trường, con đã có nhiều tiến bộ, không chỉ được học tập, vui chơi trong lớp mà còn được vui chơi ở ngoài giờ học như khám phá thiên nhiên trường lớp. Khi về nhà, con tự giác ăn, ngủ, nhanh nhẹn hơn nhiều trong các hoạt động, giúp phụ huynh yên tâm.

Trên 60% cơ sở GDMN đạt mức độ 4 ở cả 5 nhóm tiêu chí

Sau 5 năm, toàn quốc có 18.970/31.375 cơ sở GDMN triển khai thực hiện chuyên đề. Báo cáo của các sở GDĐT cho thấy, ở cả 5 nhóm tiêu chí ban hành kèm theo Kế hoạch số 56/KH-BGDĐT, đều có trên 60% cơ sở GDMN đạt mức độ 4, tức là đạt từ 80 đến 100% nội dung trong tiêu chí.

Vụ trưởng Vụ GDMN Nguyễn Bá Minh phát biểu tại hội thảo

Cụ thể, 62,1% số cơ sở GDMN đạt mức độ 4 ở nhóm tiêu chí “Xây dựng môi trường vật chất, môi trường xã hội trong và ngoài lớp học”. Đến nay, gần 100% các trường MN đã xây dựng, công khai và thực hiện Bộ Quy tắc giao tiếp, ứng xử trong cơ sở GDMN. Giáo viên mầm non luôn ý thức và giữ vững là tấm gương cho trẻ trong việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ.

63,1% số cơ sở GDMN đạt mức độ 4 ở nhóm tiêu chí về “Xây dựng kế hoạch giáo dục”. 62,5% số cơ sở GDMN đạt mức độ 4 ở nhóm tiêu chí về “Đổi mới tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ”.

Trong đó, tiêu chí đạt kết quả cao nhất là "Phối hợp các phương pháp hợp lý, tăng cường tính chủ động, tích cực hoạt động của trẻ, đảm bảo trẻ “học bằng chơi, chơi mà học” (67,7% số cơ sở GDMN được đánh giá đạt mức độ 4). Điều này cho thấy, giáo viên đã quan tâm sử dụng phương pháp thực hành, trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo, phù hợp lứa tuổi, thời điểm, tăng cường tính chủ động, tích cực hoạt động của trẻ, đảm bảo trẻ “học bằng chơi, chơi mà học”.

Ở nhóm tiêu chí “Đánh giá sự phát triển của trẻ”, 60,5% số cơ sở GDMN đạt mức độ 4. Trong đó, tiêu chí đạt kết quả cao nhất là tôn trọng sự khác biệt của mỗi đứa trẻ về cách thức và tốc độ học tập và phát triển riêng, chú trọng và thúc đẩy tiềm năng của mỗi trẻ.

Có tới 68,6% số cơ sở GDMN được đánh giá đạt mức độ 4 ở nhóm tiêu chí “Công tác tuyên truyền, phối hợp, tạo sự thống nhất giữa cơ sở GDMN, gia đình và xã hội cùng quan tâm xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”. Trong đó, 70,4% số cơ sở GDMN được đánh giá đạt mức độ 4 ở tiêu chí có mối quan hệ hợp tác, chia sẻ giữa giáo viên, cơ sở GDMN, cha mẹ trẻ và cộng đồng trong chăm sóc, giáo dục trẻ.

Đến nay, 100% các lớp, các trường có góc tuyên truyền về mục tiêu, nội dung chuyên đề. 98% cha mẹ trẻ được tuyên truyền về nội dung xây dựng trường mầm non LTLTT. Các cơ sở GDMN tích cực tổ chức ngày hội, ngày lễ, hội thi, hoạt động trải nghiệm cho trẻ có sự tham gia của cha mẹ trẻ.

Nhân rộng các điển hình tốt

Báo cáo của Vụ GDMN cho thấy, bên cạnh những kết quả đã đạt được, vẫn còn những hạn chế cần khắc phục liên quan đến công tác quản lý chỉ đạo; công tác kiểm tra, hỗ trợ của Bộ GDĐT, của các địa phương; thực hiện chuyên đề ở các điểm trường lẻ và cơ sở GDMN có điều kiện khó khăn; công tác bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ, mức độ hiểu và vận dụng các tiêu chí… Những hạn chế này dẫn đến kết quả thực hiện một số nội dung của tiêu chí chuyên đề chưa đạt như mong đợi.

Thứ trưởng Ngô Thị Minh trao Bằng khen của Bộ trưởng Bộ GDĐT cho các tập thể, cá nhân triển khai hiệu quả chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”

Vì vậy, trong thời gian tới, cần thực hiện các giải pháp nhân rộng các điển hình tốt; triển khai thực hiện giai đoạn 2 Chuyên đề theo chỉ đạo và hướng dẫn của Bộ GDĐT. Rà soát, điều chỉnh bổ sung, cụ thể hóa các tiêu chí của chuyên đề phù hợp với địa phương để hướng dẫn quản lý, dạy học, nhằm nâng cao chất lượng phát triển toàn diện trẻ em mầm non.

Tiếp tục tham mưu tăng cường đầu tư các điều kiện để thực hiện chuyên đề; tăng cường bồi dưỡng năng lực đội ngũ. Đặc biệt, gắn kết, thống nhất giữa các tiêu chí vào các khâu trong thực hiện chương trình giáo dục nhà trường. Đẩy mạnh công tác truyền thông, công tác phối hợp cha mẹ trẻ em dưới nhiều hình thức; khuyến khích các cơ sở GDMN chủ động thực hiện phối hợp giữa cơ sở GDMN với gia đình và cộng đồng.

Theo Vụ trưởng Nguyễn Bá Minh, không có một mô hình duy nhất phù hợp với tất cả các trường mầm non trên toàn quốc, bởi mỗi vùng miền có những đặc thù riêng. Bộ GDĐT đã chỉ đạo các địa phương phải xây dựng được các mô hình điểm. Toàn quốc hiện có trên 3.000 trường mầm non điển hình cho các vùng miền để thực hiện chuyên đề này. Bộ GDĐT sẽ có đánh giá để nhân rộng trong thời gian tiếp theo.

Tiếp tục triển khai chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” trong giai đoạn tới cũng là kiến nghị của các nhà trường, giáo viên. Cô giáo Đỗ Thị Hòa, Trường Mầm non Núa Ngam, tỉnh Điện Biên, bày tỏ mong muốn tiếp tục được tạo điều kiện giao lưu, học hỏi nhiều hơn kinh nghiệm tổ chức hoạt động giáo dục, chăm sóc lấy trẻ làm trung tâm từ các trường bạn, tỉnh bạn.